Op 18 april 2019 ontstond, tijdens een meeting met het verenigingsleven van Aijen, het idee om de oudst nog levende personen uit Aijen te interviewen over de bevrijding van ons dorp. Fien en Netje Josten werden direct genoemd en ik (Dio) bood aan om de interviews te maken.
Enkele maanden later lukte het om Fien en Netje bij elkaar te krijgen om te praten over de bevrijding. Samen met Thei Simons en Rosalie Snijer hebben we ruim 2 uur gepraat over de oorlog, de evacuatie, de terugkeer naar Aijen en ook opvallend vaak over eten.
Na het interview begon ik met het uitschrijven van het gesprek, het chronologisch ordenen van de onderwerpen, het uitzoeken van de namen en plaatsen, de gelopen route simuleren, het ondertitelen, de kleurcorrectie, de titelkaarten maken en de achtergrondmuziek inspelen. Samen met Thei en Fien hebben we de eerste versie bekeken en nog enkele fouten kunnen verbeteren.
Maanden later is nu eindelijk het interview klaar en ik ben er enorm trots op. Helaas heeft Netje het niet meer kunnen zien, omdat ze op 8 november 2019 is overleden. Ik ben erg dankbaar dat we haar samen met Fien nog hebben kunnen interviewen en hun verhalen nu vereeuwigd zijn in deze video. Los van de verhalen is me bijgebleven hoe helder, hartelijk en vooral ook grappig Fien en Netje waren tijdens de gesprekken.
Klik hieronder om de video te bekijken.
Nog enkele weetjes die Fien kon verduidelijken na het interview:
- Omdat de Jostens geen aanzegging hadden gekregen, dachten ze dat ze niet uit Aijen weg hoefden. Toen er alsnog een Duitser kwam vertellen dat ze moesten evacueren hadden ze van 11:30 tot 12:00 tijd om te pakken en te vertrekken
- De kar van Mat Hesen waar Fien en Netje het over hebben heeft emmers met vlees onder de kar hangen zoals je misschien wel kent uit oude western-films. Mat's vrouw was vlak daarvoor in November door een granaatscherf om het leven gekomen.
- De margarinefabriek net over de Rijn bij Emmerich is nu een Unilever.
- Jan Lohuis uit Bornerbroek, waar Fien en Netje onderdak vonden, zat in de Staten Generaal en werd daarom ook wel Staten Jan genoemd.
- "Todt" betekende verplicht werken voor de Duitsers.
- De Jostens kwamen bij Jan Lohuis terecht omdat zijn dochter (Miny Lohuis) en Fien elkaar kenden van de kostschool in Posterholt.
- Zus Maria was niet geëvacueerd en was bij een winkelbedrijf in Venray (Vonk) in betrekking. Daarom was zij al eerder terug in Aijen en kon ze beginnen met het opknappen van het huis.
- Op Archief Aijen kun je meer lezen over de familie Josten.
De familie Lohuis met evacuees vanuit heel Nederland. Netje links in het midden. Fien bovenaan, derde van links.
De familie Josten. Linksonder zie je Netje en Fien als kleine kinderen.
Maria Josten, een Engelsman en Harry Hendriks (toenmalige vriend van Maria).
Lambert van Dommelen (de man die de trap niet heeft geraakt)
De veewagen uit Almelo waarmee de familie Josten terugkwam naar Aijen.
De route die Fien en Netje hebben gelopen.